Scroll verder
De Noordzee verandert in rap tempo in een van de grootste energiebronnen van Europa. Op tientallen kilometers uit de kust verrijzen windparken die samen straks miljoenen huishoudens van stroom kunnen voorzien. Maar al die energie moet natuurlijk wel aan land komen. En dat gebeurt op een aantal zorgvuldig gekozen plekken langs de kust, waaronder in de Eemshaven.
Het PAWOZ-tracé (Programma Aansluiting Wind op Zee) is de naam voor de nieuwe kabelverbindingen die nodig zijn om windstroom van zee aan land te brengen. In de Eemshaven komen de kabels van meerdere toekomstige windparken aan land. Waarna de stroom via het hoogspanningsnet verder Nederland in wordt geleid.
De Eemshaven is daarvoor een logische keuze. De haven heeft niet alleen ruimte en de juiste infrastructuur, maar ook directe verbindingen met het landelijke elektriciteitsnet én met het buitenland. Bovendien liggen de windparken relatief dicht bij de Groningse kust, wat de aanlandingsroute efficiënt en kosteneffectief maakt.
De minister maakte tijdens de zomer van 2025 het besluit bekend om de stroom aan land te brengen met de route Schiermonnikoog Wantij. Deze route loopt dwars door Schiermonnikoog en hoogwaardig landbouwgebied in Het Hogeland. Geen enkele route is volgens de minister ideaal. De Schiermonnikoog Wantijroute is de enige route die snel genoeg aan te leggen is. Wel gaf zij aan samen met de regio haast te willen maken om de Tunnelvariant verder uit te werken. De gemeente Hogeland is teleurgesteld dat de minister ondanks de vele zienswijzen blijft kiezen voor de Schiermonnikoog Wantijroute.
Het Programma Aanlanding Wind op Zee is een landelijk programma voor de aanlanding van stroom van toekomstige windparken op de Noordzee. Met aanlandpunten in onder andere de Eemshaven, Maasvlakte, IJmuiden en Borssele.
De Eemshaven biedt een strategische ligging, ruimte, een goede bestaande infrastructuur én nabijheid van toekomstige windparken op zee.
Stand van zaken
De planvorming en het vergunningstraject zijn in volle gang. Op dit moment is de inspraakperiode geopend.
De aanleg van het PAWOZ-tracé heeft impact op het gebied rond de Eemshaven. Tijdens de aanleg wordt de grond opengelegd, veranderen zichtlijnen tijdelijk en kunnen er zorgen ontstaan over verstoring van landschap, natuur of rust. Ook al worden de kabels ondergronds gelegd en wordt er zorgvuldig gewerkt: het gebied voelt de ontwikkeling. Die impact wordt erkend.
En daar staat iets tegenover. Als onderdeel van het Programma Aanlanding Wind op Zee is er vanuit het Rijk en Europa geld beschikbaar gesteld om de omgeving te versterken. Dit zogeheten PAWOZ-geld is bedoeld voor projecten die bijdragen aan de leefbaarheid, duurzaamheid en kwaliteit van het gebied. Denk aan verbeteringen in de openbare ruimte, investeringen in natuur, recreatie of verkeersveiligheid of ondersteuning van maatschappelijke initiatieven in dorpen rond de Eemshaven.
De gemeente Het Hogeland ziet kansen om bestaande plannen uit te voeren, maar ook om méér te doen. Daarom is, aanvullend op het PAWOZ-budget, het dorpsvernieuwingsprogramma gestart: een traject waarin samen met inwoners wordt gekeken hoe de leefomgeving verbeterd kan worden. Daarbij worden ook andere beschikbare fondsen en regelingen benut.
Het doel is duidelijk: zorgen dat de omgeving niet alleen ‘meedraagt’, maar ook meeprofiteert van de grote energietransitie die hier vorm krijgt. De Eemshaven wordt belangrijker voor Nederland en dat mag ook positieve effecten hebben op de regio.
